Anatman, zelfloosheid, is de aard van al het bestaande. Alle dingen bestaan zonder een afgescheiden zelf. Voorbijgaan aan het denkbeeld van een afgezonderd, onveranderlijk zelf, van atman. Anatman is als een bliksemschicht die alle verkeerde zienswijzen vernietigt.
Hiermee is voor mij alles gezegd, al het andere is overbodige ballast geworden. Dit is wat me inspireert.
Kort samengevat schrijft Thay er in de ‘Voetsporen van de Boeddha’ het volgende over:
‘Op het pad dat de boeddha ging, onderzocht hij alle verschillende manieren waarop hij tot Verlichting zou kunnen komen, zo leefde hij jaren als een kluizenaar, ging in de leer bij de twee beste meditatieleraren van het land en vastte maanden totdat hij bijna stierf.
Op een dag mediterend op een dodenakker, realiseerde hij zich dat hij verkeerd bezig was. Hij zag in dat de sleutel tot bevrijding gelegen was in iedere in- en uitademing, in ieder steentje langs het pad, in iedere stap. Hij zag de eenheid van lichaam en geest en zag dat iedere cel van het lichaam alle wijsheid van het heelal in zich heeft. Hij zag in dat hij alleen maar aandachtig naar een stofje hoefde te kijken om het ware gezicht van het hele universum te zien, dat het stofje het universum zelf is: als het stofje niet bestaat bestaat ook het universum niet.
Nu hij begreep dat er geen onveranderlijk, afzonderlijk zelf bestaat, was Siddharta als een generaal die het scherpe zwaard van zijn inzicht hief op het slagveld van de meditatie beoefening. Dag en nacht zat hij onder de pippalaboom, terwijl nieuwe niveaus van bewustzijn in hem ontwaakten als heldere bliksemflitsen.’
Door het inzicht in anatman heb ik de ruimte om me samen met gedetineerden - soms zware, tot levenslang veroordeelde mannen -, te laten opsluiten en met hen in gesprek te zijn. Ieder bezoek, iedere brief, is een meditatie. Zij zijn mij - ik ben hen.
Vorige week is er op verzoek van de BUN (Boeddhistische Unie Nederland), in het kader van het thema Vrede en Veiligheid, voor een tv-uitzending op prinsjesdag, een opname van me gemaakt bij het Vredespaleis in Den Haag. De tekst van 1 minuut die ik maximaal mocht maken en uitspreken is op dit thema gebaseerd. Het laatste gedeelte van de tekst zijn de laatste regels van het gedicht van Thay: ‘Noem me bij mijn ware namen’.
De soetra die hierbij hoort is de Hartsoetra.
Reactie plaatsen
Reacties